1.IntServ

Servis kalitesinin artırılması için IETF(The Internet Engineering Task Force) tarafından geliştirilen bir mimaridir. Kullanıcı programlarının ağdan kaynak talep etmesi ve paketin izleyeceği yol boyunca kaynağın garanti edilmesi sonrası veri transferinin başlaması prensibine dayanır. Çok ölçeklenebilen bir mimari değildir. Multicast uygulamalarda baştan sona yapılan rezervasyon yüzünden bant genişliğinde aşırı yüklenme oluşabilir, bu da en uygun kullanıma engel olabilmektedir.

1.1.RSVP

RSVP IntServ için ana IETF protokolüdür. Bu protokol 1 den fazla göndericinin, çoklu alıcılara veri göndermesine imkân verir. İletimin rezervasyon sağlandıktan sonra başlaması, eğer yeterli genişlik yoksa iletim yapılmaması ağ sıkışıklığının önlenmesinde yararlı olur.

RSVP ile aynı kaynağa ve QoS ‘e ait mesajlar sıralı bir veri akışı ile taşınırlar. Bu veri akışına Session da denir. Data akış ayrıntılarında başarılı bir veri aktarımı için gerekli QoS bilgisi bulunmaktadır. Alıcı, veri alacağı zaman bu isteğini belirtmek için ağdaki router’lara rezervasyon isteği gönderir. Bu rezervasyon bilgisi içinde gönderenin IP si, alıcını IP si, veri akış ayrıntıları, iki kontrol modülünü barındırır. Bu iki kontrol modülü, giriş kontrolü ve kontrol politikası olarak bilinir. Giriş kontrolü iyi bir QoS için yeterli bantgenişliğinin olup olmadığına karar verir. Kontrol politikası da alıcını rezervasyon isteğinin kabul edilip edilmediğine karar verir. Router’lara kaynak isteği geldiğinde, yukarıda bahsedilen iki kontrol modülü kullanılır.Eğer her iki kontrolde başarılı ise,gerekli bant genişliğinin ayrılması için routerlara link layer parametreleri girilir.Sonra alıcı rezervasyon bilgisini alır ve verileri göndermeye başlar.Eğer routerlar yeteri kadar kaynak ayıramazlarsa,bu rezervasyon toplan bantgenişliğinden yer almayacaktır.Veri gönderilememesi durumunda kaynak harcanmayacaktır.

Multicast networklerde, alıcılar ve routerlar kısa bir süre için rezervasyon isteğini tutarlar. RSVP’yi destekleyen alıcı sistemleri basit alıcı sistemlerinden daha verimlidir. Basit sistemlerde, gönderici muhtemel tüm alıcıların özelliklerini bilmesi gerekir. RSVP ile her alıcı sadece kendi yeteneklerini ve gereksinimlerini bilmesi yeterlidir.

Kaynak rezervasyon isteği bir routerdan bir sonrakine atlayarak tüm ağı dolaşır. RSVP nin bu şekide çalışması hem multicast hemde unicast ağlarda problemlere neden olmaktadır. Örneğin; lokal yönlendirici, alıcının rezervasyon isteğini kabul etmesine kerşın ağdaki diğer yönlendiriciler reddedebilir.Eğer böyle olursa,RSVP paketleri ağda kilitli kalır ve veri aktarımı gerçekleştirilemez.

Ayrıca network ün değişmesi veya taşınması problemlere sebep olabilir. Bu problemi gidermek için, yönlendiriciler RSVP mesajlarını yenileyebilmelidirler. Yani gönderici belirli aralıklarla RSVP rota mesajları gönderecek, alıcıda sürekli rezervasyon isteğini yenilecektir. Böylece network sürekli rezervasyon isteklerinden haberdar olacaktır. Bu durumda, ağda meydana gelecek bir değişmeden rezervasyon istekleri zarar görmeyecek ve bu istekler hesaba katılacaktır. RSVP düzenli olarak yeni rezervasyon mesajlarını gözden geçirir. Gereksiz olan mesajları siler.

2.DiffServ

DiffServ(Ayrışık Servisler);ağda yollanan veri paketlerinin headerlarındaki bitler üzerinde çeşitli modifikasyonlar yaparak servis kalitesini iyileştirmeyi amaçlarlar.

DiffServ; IP paket başlığındaki 9. İle 16. Bitler aracılığıyla routerlara hızlı iletilecek paletlere öncelik verme ve sıkışıklık yaratacakların drop edilmesi konusunda yardım eder. Ağdaki her router ayrışık servis tabanında kendi sınıfına göre uyarlanmıştır. Her trafik sınıfı ayrıca yönetilebilir.

DiffServ; hangi tip trafiğin öncelikli muamele göreceğine karar vermez buna network operatörü karar verir. DiffServ; standartlaşmış trafik sınıflarının farklı network ve farklı sağlayıcılarla birlikte işlerliği için önerilir. Burada belirli bir sınıfa ait olan paketleri sınıflandırmak ve işaretlemekten söz ediyoruz. DiffServ ile routerlar trafikteki bir sınıfa ait paket yollama özelliklerini tanımlamak için PHB(Per Hop Behaviour) poliçesini kullanırlar. Trafik sınıfları ise DSCP(DiffServ Code Point) değeri ile belirlenir.

DiffServ’ün asıl amacı ölçeklenebilirliği geliştirmek ve IntServ modeli ile aynı seviyede hizmet kalitesi elde edebilmektir.

2.1.DSCP

Ağ trafiğine farklı düzeylerde hizmet atanmasını sağlayan IP paketi alanıdır. Bu, ağdaki her paketi bir DSCP(6 bit) koduyla işaretleyerek ve karşılık gelen hizmet düzeyi için ayırarak gerçekleştirilir.

DSCP, IP Önceliği ve Hizmet Türü alanlarının birleşimidir. Yalnızca IP Önceliğini destekleyen eski yönlendiricilerle çalışmak için DSCP değerleri kullanılır, çünkü bunlar IP önceliği alanlarıyla uyumludur.

3.PHB (Per Hop Behavior)

Per Hop Behavior kaynak tahsis edilmesinde kullanılır. Burada kaynaktan kastettiğimiz genellikle bant genişliğimizdir. Paket drop poliçesi yazarken genellikle karşımıza çıkar, bu poliçede kuyruklama mekanizmalarından ve sınıflandırmalardan yararlanırız.

4.Forwarding Classes

Servis kalitesinin iyileştirilmesinde DiffServ mimarisi içinde kullanılan trafik sınıfları, paketlerin başlık alanlarındaki bitlerle belirlenir. Burada mantık yüksek servis kalitesine ihtiyaç duyan uygulamaların ihtiyacını karşılarken, diğer uygulamaların iletişimine devam edebilmesi ve bant genişliğinin optimize kullanımının sağlanmasıdır. Sınıflandırma 3 ana başlık altında toplanabilir.

4.1.High Priority

Network trafiğinde beklemeye tahammülü olmayan paketler için kullanılır. Ağda sıkışma olması durumunda dahi iletim önceliği bulunan sınıftır. Böylece VoIP, Video Konferans gibi uygulamalar gerektiği gibi çalışabilir. Drop edilmesi en son olan sınıflardır.

4.2.Assured Forwarding

Network operatörüne yüksek öncelik trafiği dışında geçen trafiğin kategorize edilmesine ve böylece kaynak kullanımını düzenlemesine yarayan sınıflandırmadır. Sıkışıklık durumunda da öncelik farklığı oluşturarak drop edilebilecek veya kuyruğa sokulabilecek trafiği ayırmamıza imkân verir.

4.3.Best Effort

Her hangi bir öncelik atanmamış sınıftır. Ağdaki duruma göre ilk kuyruğa alınan ya da drop edilen paket sınıfıdır. Her hangi bir sınıflandırma konfigürasyonu yapılmamış routerlardaki paket yönlendirme gibi taşınım olur.